Foreks – 2024 yılını 1 milyon 478 bin 25 konut satışı ile tamamlayan bölüm geçmiş yıllardaki hareketli günlerine dönüş sinyalleri veriyor. 2024 Aralık ayında son 36 ayın rekoru kırıldı ve Aralık 2024 tüm vakitlerin en yüksek 3’üncü ayı oldu. Böylece 2024 bölüm için geri dönüş yılı oldu.

Konut üreticileri yine oyuna dahil oluyor. 1.El satışlarda son 24 ayın rekoru kırıldı ve Aralık ayında 1. El satış hissesi %36’ya geldi.

Kredili satış oranları %10’larda seyrediyor lakin ülkü piyasa koşullarının oluşması için kredili satış oranının %50’lere gelmesi gerekiyor. Bunun için faizlerin tekrar %1 düzeylerine geri gelmesi kıymetli.

Sosyal konut 2025 için belirleyici olacak. 2 yılı aşkın vakittir her platformda lisana getirdiğimiz Kamu – Özel Kesim İşbirliği toplumsal konut üretimine büyük katkı sağlayacaktır.

Yabancıya satış düşmeye devam ediyor, Şampiyonlar Ligi’ne geri dönmeliyiz!

Konutder Başkanı Ramadan Kumova, bugün TÜİK tarafından açıklanan Aralık 2024 Konut Satış İstatistikleri datalarının akabinde 2024 yılının genel bir değerlendirmesini yaparak 2025’e dair bölüm beklentilerini açıkladı.

Türkiye genelinde konut satışları 2024 Aralık ayında son 36 ayın rekoru kırarak bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran %53,4 oranında artışla 212 bin 637 adet oldu. Aralık 2024 tıpkı vakitte istatistiklerin tutulduğu günden bu yana, Aralık 2021 ve Temmuz 2020’den sonra, tüm vakitlerin en yüksek 3’üncü ayı oldu.

2024’ün birinci yarısındaki durağan seyrinin bilakis hareketli geçen ikinci yarıyıl sonunda bölüm, 2024 yılını 1 milyon 478 bin 25 konut satışı ile tamamlayarak geçmiş yıllardaki canlı piyasa günlerine dönüşün birinci sinyallerini verdi.

Aralık ayında Kasım ayına nazaran %39’luk bir artış gerçekleşti. 2024 genelinde 2023’e nazaran konut satışları %20,6 artmış durumda. 2023’e nazaran 2024 yılında 1.El satışlar %27,6 artarken, 2.El satışlar %17,4 artış gösterdi. İpotekli satışlarda ise %10,8 düşüş gerçekleşti. Yabancıya satışta ise düşüş devam ederek yıl genelinde 2023’e nazaran %32,1 düşüş gerçekleşti.

Konut alıcısı 2024’ün ikinci yarısında fırsatı değerlendirdi

2024’ün birinci 6 ayında 2023 birinci 6 ayına nazaran %3,7’lük bir düşüş göze çarparken yılın son 6 ayında bir evvelki seneye nazaran %41,3’lük bir artış oldu. Konut fiyat artışı enflasyonun gerisinde kaldığı için gerçek olarak bedel kaybetti. Konut alıcısı da yılın ikini yarısında alıma geçti.

Kredili satış oranı birinci etapta %10’lardan %50’lere gelmeli

İpotekli (kredili) satışlara bakıldığında 2024 yılında satışlarda kredili satış hissesi %10,7 düzeyinde gerçekleşti. Halbuki bu oran gelişmiş ülkelerde %80’lerde seyrediyor. Kredili satış oranlarını birinci kademede %50’lere taşıyamazsak istikrarlı ve sağlıklı bir piyasaya kavuşamayız. Bunun için konut kredisi faizlerinin %1’in alına düşmesi çok kıymetli.

1.El satışlarda son 24 ayın rekoru kırıldı

2024’e baktığımızda 1. El konut satışlarında toparlanmanın devam ettiğini görüyoruz. 2023’te bu oran %31’ken 2024’te %32,8 yükseldi, lakin bu oran Aralık ayında %36’ya kadar geldi. Başka bir tabirle son 24 ayın en yüksek 1. El satışı gerçekleşmiş oldu. Bu oran 1. El satışlardaki artışın devam edeceğine yönelik kıymetli bir göstergedir.

1. El konuttaki bu yükselmenin temel nedeni yüksek faiz ortamına konut üreticilerinin taşın altına elini koyarak kendi vadelendirme sistemlerini tüketiciye sunmaları oldu. Fakat bu kesim açısından sürdürülebilir bir durum değil. Bu nedenle 2024 sonunda başlayan kredi faizlerindeki güzelleşmenin 6-7 ay kadar da duraksız bir biçimde devam etmesi gerekiyor ki 1. Eldeki satış oranı %50’lere tekrar gelebilsin ve oluşan bu kaynak yeni üretimlerin önünü açabilsin.

Sosyal konut 2025 için belirleyici olacak. Beklentimiz Kamu – Özel Bölüm İşbirliği toplumsal konut üretimine dahil edilmesi

2025 yılına dair beklentilerini de paylaşan Kumova, başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere hükümet yetkililerimizin toplumsal konut eksikliğine vurgu yapıp bu tarafta çalışmaların başlatılacağını duyurmaları çok kıymetli ve ülkemiz için değerli bir fırsat. Bu alanda çok önemli bir açık var ve 2025 yılı içerisinde atılacak adımlar bu eksikliğin giderilmesi ismine belirleyici olacak.

Konut sahiplik oranında kıymetli oranda bir gerileme var ve bu gerileme dar gelir kümelerinde daha da hissedilir düzeylerde. Son 17 yılda dar gelirlinin konut sahibi olma oranı %61’den %45’e gerilediğini görüyoruz. Öte yandan konut sahibi olamayan dar gelirlinin kiraya geçtiği göze çarpıyor. 2007’de dar gelirli her 100 bireyden 18’i kirada otururken bu sayı 2024 yılında neredeyse ikiye katlanarak 36,7’ye çıkıyor.

Değişen ekonomik şartlar, yüksek konut kredi faizleri ve artan konut maliyetleri ile birlikte dar ve orta gelir kümelerinin konuta erişimi daha da sıkıntı hale geldi. Bu gelir kümeleri için konut üretiminin yükünü TOKİ sırtlanmış durumda. Öbür taraftan Emlak Konut (IS:EKGYO) ise özel dal işbirliği ile daha üst gelir kümelerine yönelik konut üretebiliyor. Tıpkı Emlak Konut modelinde olduğu üzere TOKİ ile de benzeri bir model uygulanabilir, sabit gelirli ve dar gelirli vatandaşlarımızın barınma ihtiyaçlarını karşılanabilir. 2 yılı aşkın vakittir her platformda lisana getirdiğimiz Kamu – Özel Dal İşbirliği ile toplumsal konut ve erişilebilir konut üretiminin arttırılması ismine en ülkü tahlil hayata geçirilmiş olur. Kamunun geliştireceği yerler üzerinde özel kesimin imalat sürecinin tüm etaplarını TOKİ denetimi ve onayı ile yapabilir ve satış fiyatları da TOKİ ile geliştirici firma tarafından beraberce belirlenerek toplumun alt gelir kümelerine daha rahat konut üretebilir. Bu sayede gereksinime karşılık verecek biçimde çok daha süratli ve nitelikli konut üretimi sağlanabilir.

Yabancıya satış düşmeye devam ediyor, Şampiyonlar Ligi’ne geri dönmeliyiz!

Tüm dünyada ülkeler yabancıya satış pazarlarını büyütürken maalesef ülkemizin satışları düşmektedir. Dubai satışlarını %56, İspanya %44, İngiltere %16 artırırken, ülkemizde ise bunun tersine %37 gerileme oldu. 2024’te de 2023’e nazaran %32,1’lik düşüş gerçekleşti. 2022’den bu yana toplamda %65 kayıp yaşanmış ve satışlar 1/3 oranında gerçekleşmiştir.

Her geçen gün yabancıya konut satışında şampiyonlar liginden uzaklaşıyoruz. Geri dönmek ismine tedbirler alınmalı ve güçlü pazarlama kampanyaları yapılmalı.